Gel zaman git zaman yol ayrımında nefeslenir. Birkaç avcının geldiğini görür, sorar: Ey avcılar, deniz nerde? Nerden bilsinler avcılar? Bizim avlandığımız yere köprüden sonraki ilk sapaktan gidilir ama denize ulaşır mı bilmeyiz, diye de eklerler. İmdadına bir çiftçi yetişir, -yetiştiğini sanır- ona sorar: Ey çiftçi, deniz nerde? Çiftçi ıkınır sıkınır, cahilliğini hoşgörmesini ister. Kızın gözü dağa tırmanan üçüncü yolda… Ya dağın bir yerlerinde kalıverirse… Çaresiz o üçüncü yolu seçer, dağın zirvesinde bir de ne görsün? Tanıdık masmavi gökyüzü, altında hışır hışır eden bir su…deniz bu olsa gerek. Kendini dalgalarına bırakır, hayallerine bırakır. Dili tuzu tadar, kolları dalgalarla çarpışır, kumsal ayağını yalar. O artık deniz şairidir, dalga şairidir, tuz şairidir. (Kıza göl olduğunu hâlâ söylemedim.)
Bu hikayeyi uydurdum mu, bir yerlerde okudum mu okur beni affetsin. Ben bir sıkımlık canı olan şu cümlelere uygun düşecek bir giriş yaptım aslında.
“Kimi konular sanatçılar arasında sık sık tartışılıyor. Yaşadığını yazmak ya da yazmamak da bunlardan biri. Böyle bir konuyu tartışmaya girişmek bile yersizdir. Herkes yaşadığını yazar. Öyle ki geride büyük yapıtlar bırakmış yazarlara baktığımız zaman, bunların yaşamdan, yaşanmış olaylardan yola çıktığını görürüz. Bundan daha doğal bir şey olamaz. Çünkü hiç bilmediği bir konuyu, içine hiç girmediği bir çevreyi, hiç tanımadığı insanları nasıl yazabilir kişi?”
Buyurun, insanın bilmediği, tanımadığı bir şeyi yazıp yazamayacağına. Ben konuya Balzac’la girmek istiyorum. Vadideki Zambak desem çocuk okurlar bile Balzac deyiverir. Madame Bovary daha ağzımdan çıkmadan Flaubert çığlıkları kulağımı yırtar. Şimdi elinizi vicdanınıza koyun, hiç babalık tatmamış –şu ana kadar bir yerde rastlamadım- Balzac Goriot Baba’yla harikalar yaratır. Vicdansız kızlarına her şeye karşın özverili davranan bir Goriot Baba… Gözyaşı dökmek isteyen yarın kitapçıya koşsun. Flaubert daha beterdir. Ruhu Paris kokan taşralı kadını öyle anlatır ki, Madame Bovary’nin kocası olmadığınıza şükredersiniz. Bunda ne var diyenler, yüz yıl geriye gitsin lütfen. Ben Dosto’nun Suç ve Ceza’sındaki kahramanlardan biri olmak istemezdim. Eğri oturup doğru konuşalım, Felatun Bey ile Rakım Efendi’nin içimizi titreten bir yanı olduğunu iddia eden varsa söylesin. Mısır Çarşısı koktuğunu biliriz romanın. Hah kuyruğu kıstırdın be adam demeyin, Ahmet Mithat yaşadığını yazmış, ne yazık ki yaratamamış. Ben yaşayanın değil, yaratanın yanında ömür tüketirim.
“Yaratıcı olmayan hiçbir yazar ölümsüzleştirilemez. Yazar, zamanın sınavı dediğimiz; acımasız bir sınavdan geçer yaşamı boyunca. Yaşamın gürültüsü patırtısı uçar gider, zamanın moda akımları yerini başkalarına bırakır; ama gerçek bir sanatçı, bir süre için üstü küllenmiş, ikinci plana atılmış da olsa, bütün bu toz duman içinden bir gün gelir ışıl ışıl ortaya çıkar.” diyene de katılmamak imkansız.
Acaba şairler de romancılar gibi yaşadığını mı yazar? Şiir bambaşka düzlemde yol alır dostlar. Şahsen bin insanın ruh halini biriktirip aynalara döktüğüm çok olmuştur. Caddelerde sokaklarda yazlık yerlerde oturup yüz okurum. Benim için her yüz açılmamış bir kitaptır. Boğaz’a Akdeniz karıştıran, Ege’ye Boğaz’ı boca edenim. Her yüz kırışığının hikayesini merak ederim lakin uydurmayı severim. Sanatçı, fotoğraf çeker ama bu fotoğrafı türlü türlü boyar. Kısaca görüleni görülmeyenle kurar. Yaratıcı olmayan yazarlara mezarlıklarda daha çok yer ayrılmıştır.
Alice mavisi, gök mavisi, bebek mavisi ne bileyim çelik mavisini bilirsin de süt mavisi dersen yaratıcısın, turna mavisi dersen şair olursun, cehennem mavisi dersen özgün olursun. Uydur uydur söylemenin de bir yere kadar olduğu unutulmamalıdır. Ben görenin, yaşayanın, duyanın daha ileri halini istiyorum. Bakın ustalara:
Düşen bir öpüştür dudaklarından/Mor akasyalarda ürperen seher (A. Muhip Dıranas), Kırmızı bir kuştur soluğum/Kumral göklerinde saçlarının (C. Süreya), fatih'te yoksul bir gramofon çalıyor/eski zamanlardan bir cuma çalıyor (A. İlhan), Sen geldin benim deli köşemde durdun/Bulutlar geldi üstümüzde durdu. (S. Karakoç)
.
güvercin telaşta, gökyüzü boşalabilir. Yaşayıp yaratanlarla karşılaşmak umuduyla…
