Dersimli Kızılbaşlar için büyük öneme sahiptir. Ovacık’ın batısından çıkarak yaklaşık yetmiş kilometre taşlara çarparak derin vadiden Dersim’e ulaşır. İnanışa göre çoban Munzur’un koşarken dökülen sütünün her damlasından bir göze su olmuş fışkırmış ve Munzur kırkıncı gözede sırra kadem basmıştır, ermiştir. Kırk göze olduğu kanısı en yaygın kandır, bazı gözeleri süt renginde beyaz köpüklü akar ve sonra yeşil ırmağı oluştururular. Ziyaret köyünden başlayarak Yeşil Yazı’dan Kedek Köyünün eteklerinden dolanır ve Ovacık’ ın narin topraklarından kıvranarak derin vadiden Dersim'e dökülür.
Golla Cheto da Harçik, civarlarından kükreyerek gelen Pülümür ırmağı ile birleşir. Âdeta düğün yeridir bu buluşma, muhteşem bir seremoni oluşur. Munzur ve Pülümür nehri Golle Cheto da renk cümbüşüne dönüşür. Golle Cheto Dersim’lilerin önemli mabet yerlerindendir, ama devletin pasaport vermediği Munzur hırçın duraksız akınca barajlarla önü kesildi, kıvranarak geriye dönen sular birçok yeri boğarak kaybetti. Golle Cheto da bu kaybolmanın korkunç ıstırabını çekiyor. Bu bir kültürdür yok olduğunda o halkın değerleri çürür ve başka kültürlerle asimile olur tarihsel kimliği inancı ne varsa yok olur gider. Devletin “tek düze” leştir meye çalıştığı bu politik tutum gün be gün işleyerek geliyor.
Dersim'i katlederek soykırım yaparak yok edemediği dillini inancını farklı projelerle kültürel yıkımla kazanmaya çalışıyor. Zira Dersimlilerin doğa ile direk bir ilişkisi var, korunaklı ağaçları dereleri kayaları ve dağları… Her ırmağın, her ziyaretin, her dağın ayrı efsanesi ve hikâyesi vardır, Dersimde, Mezopotamya’da ve Kürdistan’da... Bu mistik efsaneler onları bugüne kadar büyük değerle korumuştur, bu da kültürel değerlerin ne kadar köklü ve güçlü olduğunu belirtmektedir. Ancak devlet bunu tespit ederek saldırıyı bu yöne kanalize etmiştir. Yok, etme taktiğinden asla taviz vermeyerek ve ne varsa saldırıp hâkim olma düşüncesinde faşizan tutumundan geri kalmayarak her şeyi alet ederek coğrafya soykırımı yapmaktadır. Doğa harikası Hasankeyf aynı tehditle yok olmak üzeredir. Devletin binlerce mimarının yapamayacağı şaheseri yıkması sular altında boğması elbette kültürel soykırımdır. Bu soykırım saldırı politikalarına karşı çıkarken yapılan eylemlerden bazılarında atılan sloganlar sanatsal ve edebi biçimiyle muhteşem bir ahenk katıyor.
Mesela “Munzur özgür aksın Hasan keyfine baksın” sloganı gerçekten doğanın dostluğunu haykırır cinsten. Diyemezsiniz Munzur Dersim'de Hasankeyf Batman'da. Hasan’ın keyfine bakması için Munzur’un özgür akması diyalektik bir bağlılıktır. Bu bir yok etme siyasetidir, bu siyasette birbirine bağlıdır. Gücü bölmek saldırı potansiyelini yükseltmek dikkati parçalamak gibi düşünceler bunlar. Gene Dersim'de “rio tinto” adlı şirket siyanürlü altın arama çalışmaları yaparken atılan sloganlardan biri yaratıcı çoğaltıcı ve şiirseldi. “ rio tinto, nalet şero to” Bir halk bir inanç yok edilmek istendiğinde en temel değerlerine saldırı yapılır, yoksa tekrar kendi külleri içinden kendini yarattır. Dersim'de soykırım, sürgün, yakım, yıkımlar para etmemiştir ve yöntem olarak kültürel ve doğa güzelliklerini tahrip ederek kimlik kırımı yaşatmak ve sahiplenme duygusunu çürütmek isteyen, temelinde bu adaletsiz sisteme karşı cesur bilinçli halkın değer yargısını kültürel dayanağını kavrayarak bir sahiplenme biçimi ile boy atmalıyız. Golle Cheto, Munzur ve Hasankeyf halkın kültürel ve inançsal varlığıdır. Yok edilemez.
