İzmir'e bayılıyordu. Müthiş bir yerdi İzmir. Kordonun büyüsüne kaptırmıştı kendini. Kordon, sığınılacak bir limandı onun için. Sahilde, çimenlere uzanıyor, saatlerce öylece kalakalıyor, gelip geçenleri seyre dalıyordu. En çok da gözünün önünde uzun kuyruklar oluşturan Alman Konsolosluğunu gözlemliyordu. ''Umut Yolcularını'' izlemek keyif verici bir şeydi. Hele Vize alabilmeyi başaran birinin sevinci onu da müthiş heyecanlandırıyordu.
Yattığı yerden kalktı. Yürümekte zorlanıyordu. Ayakları uyuşmuş bir haldeydi. Az ötesinde, oltasına kocaman iri bir balık takılmış olabilecek biri, heyecanla yardım istiyordu. Koştu hemencecik yardımına. «Aman yavaşça çekin beyefendi» diyordu, sesin sahibi. «Yoksa kopabilir misina» Sesin sahibinin bir genç kız olması heyecanlandırmıştı onu. Kısa bir uğraştan sonra, balık yakalanmıştı, hem de misinaya zarar vermeden. Balık gerçekten iri sayılırdı. Herkesin bakışları balık üzerinde yoğunlaşmıştı. ‘’Teşekkürler’’ dedi genç kız. ‘’Siz olmasaydınız, çekemezdim doğrusu tek başıma.
‘’Bir şey değil’’ dedi genç adam. ‘’ Hem lafı mı olur. Çorbanızda azıcık tuzumun olması, mutlu kılar beni’’
Genç kız yerde yaramaz bir çocuk gibi debelenmekte olan balığı aldı, attı sepetine. Üzerini bir güzel örttü. Genç adamın yanından uzaklaşmadığını fark ettiğinde,
‘’Siz de bir ucundan tutmak ister misiniz?’’ diye sordu, oltayı uzatırken... İstemsiz aldı genç adam.
'’Balık tutmayı çok severim, ama hiç şansım yok ki’’ diye sitem etti genç adam adeta.
‘’Kendinize haksızlık etmeyiniz’’ diye karşı çıktı genç kız. ‘’Karamsarlığı bırakın artık... Umudunuzu da yitirmeyin... Her karanlığın sonunda bir ışık olduğunu unutmayın sakın.’’
Başını yerden usulca kaldırarak sevgiyle baktı genç kıza. ‘’İyimser bir gül olmalı bu’’ diye geçirdi içinden. Ardından, ‘’Uzun süredir işsizim’’ dedi. ‘’Sıkıntı ve çaresizliktendir buralara gelişim.’’
‘’Çaresizliği çok iyi bilirim’’ dedi genç kız. ‘’Ben iki yıldır gelirim buralara... Sizi de epeydir görüyorum buralarda... Kendiniz ile kavga etmenize bile tanık oluyorum.’’ Gülümsedi.
'’İsminiz nedir kuzum?’’ diye sordu aniden.
‘’Fırat, ya sizin?’’
‘’Melisa benim adım’’ elini uzatırken Fırat'a,
‘’Ellerim balık kokar, üstelik pulcuklar ellerinize yapışabilir’’ diye takılmayı da ihmal ermemişti bu arada. Birbirleri ile tokalaştılar.
Dalmıştı Fırat. Yaşadıkları yalan geliyordu kendine. ''Hey Fırat görmüyor musun?'' Melisa'nın bağırtısıyla sıyrılıp geldi kendine. Boş boş baktı Melisaya.
‘’Fırat baksana, suya gömülüyor mantar.’’
Usulca çekmeye başladı misinayı Fırat. Ağırlaşmıştı misinanın ucu. Yediği yemden kurtulmaya çalışan balık görünürdeydi. Sevinmişti.
‘’Şansın dönmeye başladı bak’’ diyordu Melisa gülümseyerek...
‘’ Sayenizde... Siz şans getirdiniz bana.’’
Uzun uzun çaldı cebi Melisa’nın. Kulağına götürüp, ’’Alo’’ dedi. Sessizce dinledikten sonra, ‘’Tamam, olur gelirim.’’diye ekledi. Kısa sürmüştü konuşması. Fırat’a seslenerek, ''Gitmeliyim''dedi.
Giderken son bir kez baktı Fırat'a:
''Oltam sen de kalsın.’’ dedi tatlı bir gülümseme ile.
Fırat çaresizce kabullenmişti Melisanın gidişini. Fırat, doğacak olan her günün sabahını sabırsızlıkla bekler olmuştu. Akşamdan sabaha yemesi için bir şeyler hazırlıyor, erkenden kalkıyor, koyuluyordu yola. Kordona varınca, balık tutmak için ilk hazırlığını yapıyordu önce ve ardından «rastgele» deyip atıyordu misinasını suya... Bir yandan da Melisa'yı düşünüyordu; çıkagelir diye. Ama bir türlü çıkıp gelmiyordu Melisa. ‘’Yarına gelir. İşi çıkmıştır belki.’’ deyip teselli ediyordu kendini.
Birçok yarınlar gelip geçiyor, fakat Melisa gelmiyordu bir türlü. Umudu her geçen günün ardından biraz daha kırılır olmuştu Fırat'ın. Gitgide alışıyordu yokluğuna Melisa’nın. Bir gün nasılsa gelecek umudu onu yaşama bağlıyordu.
Erkenden Kordona gelip hazırlığını yapmıştı... İğneye yemi takıp, uzaklara fırlattı misinayı. Daha uzaklara atmak istiyordu. Her uzağa atışından sonra çekiyordu misinayı kendine doğru. Uzakları yakınlaştırmak, Melisa’nın gelişini hızlandırmak istiyordu misinayla. Beklemeye koyuldu. Misinayı işaret parmağına hafifçe dolamıştı. Arada sırada yemi yoklayan balıkların vuruşlarını hissetmiyor değildi. Mantarın suya gömüldüğünü fark ettiğinde, usulca çekmeye başladı misinayı kendine doğru. Su berraktı, dibi gözüküyordu. Misina boşaldı birden. Kaçmıştı balık. Üzülmedi balığın kaçışına. Sevinmişti hatta. Zaten canı balık tutmak istemiyordu. Onu her sabah buralara getiren, Melisa'yı görebilme ihtimaliydi. Melisa geldiğinde burada olmak istiyordu.
Birkaç balığın, yeme hücum ettiğini gördü. Balıklar küçük ısırıklar atıyordu yeme. Birden kendini yemin yerine koymaya başladı. Balık da Melisa idi. Isırıkları, bir buse, bir sevgi, bir aşk oyunu olarak görüyordu... Sevgi arar gibiydi. Her şeyin açlığını çekiyordu. Melisa’nın ufak ısırıklar atarak kendisini bitirmesini istemiyordu... Susamıştı sevgiye... İstiyordu ki Melisa onu bir ısırışta, bir defa da bitirsin... Bunları düşünürken daldı... Balık yemi küçük ısırıklarla tüketip bitirdikten sonra, hızla uzaklaşıp kaçtı oradan...
Fırat tükendiğini hissetmeye başladı. Kendisini bir başına bırakıp kaçan balığın ardından bakakaldı.
Yorumlar
Balıq və Melisa- Nəcməddin
Balıq və Melisa- Nəcməddin YALÇINQAYA
tercüme
Uzun zamandır işsiz idi. Hansı qapıya əl uzatsa boşa çıxırdı. Evdə olmaq, evdəkilərlə göz gözə gəlmək istəmirdi ... Sübh tezdən qalxır, aclıqdan guruldayan mədəsiyle çətin atırdı özünü çölə. Ardından şüursuzca, saatlarla gəzirdi küçələrdə, prospektlərdə ...
İzmiri sevirdi. Möhtəşəm bir yerdi İzmir. Kordonun* tilsiminə buraxmışdı özünü. Kordon, sığınılacaq bir limandı onun üçün. Sahildə, çəmənlərə uzanır, saatlarla eləcə qalır, gəlib keçənləri seyrə dalardı. Ən çox da gözünün qarşısında uzun növbələr meydana gətirən Alman konsulluğunun gözləmləyirdi. '' Ümid yolçularını '' izləmək keyf verici bir şey idi. Hələ Viza almağı bacaran birinin sevinci onu da bir başqa həyəcanlandırırdı.
Yatdığı yerdən qalxdı. Getməkdə çətinlik çəkirdi. Ayaqları uyuşmuş bir halda idi. Yanında, tilovuna böyük bir balıq ilişmiş bir balıqçı, həyəcanla kömək istəyirdi. Qaçdı dərhal köməyinə.
- Aman yavaşca çəkin, bəy-əfəndi; deyirdi, səsin sahibi.
- Yoxsa ip qopa bilər
Səsin sahibinin bir gənc qız olması həyəcanlandırmışdı onu. Qısa bir hərəkətdən sonra, balıq tutulmuşdu, həm də ipə zərər vermədən. Balıq həqiqətən iri sayılırdı. Hər kəsin baxışları balıq üzərində cəmləşmişdi.
- Təşəkkürlər ; dedi gənc qız.
- Siz olmasaydınız,doğrusu çəkə bilməzdim bunu tək başıma.
- Bir şey deyil ; dedi gənc adam.
- Şorbanızda azca duzumun olması, xoşbəxt edər məni ''
Gənc qız yerdə yaramaz bir uşaq kimi tərpənməkdə olan balığı aldı, atdı səbətinə. Üzərini yaxşıca örtdü. Gənc adamın yanından uzaqlaşmadığını gördükdə,
- Siz də bir ucundan tutmaq istəyirsiniz? -Deyə soruşdu, ipi uzatdı ... istəksiz aldı gənc adam.
-Balıq tutmağı çox xoşlayıram, amma heç şansım yoxdur - deyə giley etdi gənc adam sanki.
- Özünüzə haqsızlıq etməyin - deyə qarşı çıxdı gənc qız.
- Pessimizmi buraxın artıq ... Ümidinizi də itirməyin ... Hər qaranlı gecənin sonunda bir işıqlı səhərin olduğunu unutmayın , əsla.
Başını yerdən yavaşca qaldıraraq sevgiylə baxdı gənc qıza.
Optimist bir gül olmalı bu - deyə keçirdi içindən. Ardından,
- Uzun müddətdir işsizəm; -dedi.
-Çətinlik və çarəsizlikdən buralara gəlirəm.
-Çarəsizliyi çox yaxşı bilirəm ;- dedi gənc qız.
-İki il olar gəlirəm buralara ... Sizi də çoxdandır görürəm ... Özünüz ilə döyüşməyinizə belə şahid olmuşam. Gülümsədi.
-Adınız nədir quzum? -deyə soruşdu birdən.
- Fırat,
- bəs sizin? ''
- Mənim adım Melisa ; əlini Fırata uzatdı,
- Əllərim balıq iyi verər, üstəlik pulcuqlar da əlimə yapışıb ,gərək bağışlayasız, dedi. Bir-birləri ilə əl tutuşdular.
Fırat dalmışdı. Yaşadıqları yalan gəlirdi özünə.
-Hey Fırat görmürsənmi?
Melisa'nın bağırtısıyla xəyallardan ayılıb özünə gəldi. Boş-boş Melisaya baxdı.
-Fırat bax, göbələk suya batır .
Fırat ehtiyyatla tilovu çəkməyə başladı. Tilovun ucu ağırlaşmışdı. Yediyi yemdən xilas olmağa çalışan balıq görünürdü. Sevinmişdi.
-Bax , bəxtin gətirməyə başladı ,belə; Melisa gülümsəyərək, əlavə etdi ...
- Sizin sayənizdə... Siz şans gətirdiniz mənə.
Melisanın telefonuna zəng gəldi. Qulağına aparıb, - Alo ; dedi. Səssizcə dinlədikdən sonra,- OK, olar,gəlirəm; dedi.Qısa danışığdan sonra, Firata səslənərək, ''
- Getməliyəm, dedi.
Gedərkən son dəfə Fırata baxıb:
- Qarmaq səndə qalsın. şirin bir gülümsəmə ilə.
Fırat Melisanın gedişini çarəsizcə qəbul etdi.
Fırat, hər səhərin gəlişini səbirsizliklə gözləməli olmuşdu.Axşamdan, səhər azuqəsini hazırlayır, sübh tezdən qalxır, yola çıxırdı. Kordona çatanda, balıq tutmaq üçün ilk hazırlıq işlərini görüb,"təsadüf" deyib tilovunu suya atırdı... Melisanı da ağlından çıxartmırdı, çıxar , gələr deyə. Amma Melisa heç cür çıxıb gəlmirdi. '' Sabah gələr, işi çıxmışdır bəlkə'' Deyib təsəlli edirdi özünü.
Bir neçə sabahlar gəlib keçdi, amma Melisa gəlmədi ki, gəlmədi. Fıratın ümidi hər keçən gün bir az daha qırılırdı.Get-gedə alışırdı Melisanın yoxluğuna. Onu həyata bağlayan tək varlıq, bir gün Melisanın gəlməyini gözləmək idi.
Bu gün səhər tezdən yenə də hazırlığını görmüşdü... Qırmağa yemi taxıb uzaqlara atdı. Daha uzaqlara atmaq istəyirdi. Hər atandan sonra ipi özünə tərəf çəkir. Uzaqları yaxınlaşdırmaq, Melisanın gəlişini sürətləndirmək istəyirdi bu üsulla. Gözləməyə başladı. ipi şəhadət barmağına yüngülcə dolamışdı. Arada sırada yemi yoxlayan balıqların vuruşlarını hiss edirdi. Göbələyin suya basdırıldığını fərq etdiyində, ipi özünə doğru çəkməyə başladı. Su aydın idi, dibi görünürdü. Birdən ip boşaldı. Balıq qaçmışdı. Balığın qaçışına üzülmədi. Hətta sevindi. Onsuz da canı balıq tutmaq istəmirdi. Onu hər səhər buralara gətirən, Melisanı görə bilmə ehtimalı idi. Melisa gəldiyində burada olmaq istəyirdi.
Bir neçə balığın, yemə hücum etdiyini gördü. Balıqlar yemə kiçik dişləmlər atırdılar. Özünü tilovun ucundakı yemi, Melisanı da balıq kimi təsəvvür etməyə başladı. Balıqların kiçik dişləmlərini bir busə, bir öpüş, bir sevgi oyunu kimi görməyə başladı. Hər şeyin aclığını çəkirdi. Melisanın kiçik dişləmləri ilə özünü bitirmək istəmirdi... susamışdı sevgiyə ... İstəyirdi ki Melisa onu bir dişlədikdə, bir dəfə də bitirsin ... Bunları düşünərkən daldı ... Balıq yemi kiçik dişləmlərlə tam bitirdikdən sonra, qaçıb uzaqlaşdı oradan
Fırat bitdiyini hiss etməyə başladı. Özünü tək başına buraxıb qaçan balığın ardından,
baxa-baxa qaldı.
*Kordon- Dəniz sahilində sahil boyu tikilmiş səki.
Türkcədən çevirdi: Elməddin RAHİBOĞLU