DUVAR YAZISI EDEBİYAT KAYINTISI
XXXIII
Madde 321: Sema Kaygusuz’un “Yüzünde Bir Yer” romanında şöyle bir pasaj yer alır:
“Bir dağ yamacındaki gümüş kırı kayaçların gözüyle bakıyordun olan bitene. Bir mekândın orada. Mekâna yayılan tinsellik sen içre kalıcı bir ruh haliydi. O gün hem kendini yanan alev, hem de ateşte ısınan insandın.” Farklı bir mekân ve bununla ilintili olarak zamandan bahseder Kaygusuz.
Madde 322: Kaygusuz’un mekânına tahakküm kılan Khronos zamanı değildir. Mekân, kairotik zamanla izah edilmiştir. Kairotik zaman doğanın döngüselliğini yıkıp tarihi özgürlük alanı olarak kurar. “Şu ân, burada bulunma” hâli mekânın öne çıkmasına yol açar. Kairotik zaman izleğinde dün-bugün ve yarın iç içe geçtiğinden özgürlük alanı yaratılmış olur ki burada mekâna sınır konamaz. Zamanın düz çizgisel seyrindeki tahakküm mekâna işlemez. Böylesi bir mekânı işler Kaygusuz.
Madde 323: Edebiyat, sanat ve kültür alanında üretilen eserlerin muhtevasının değiştirilmesi, abartılı anlatımın kullanılması veya özünden saptırılmış biçimde metne dökülmesine Parodi deniyor. Özelde edebiyat disiplininde parodileşmenin kullanılır olması verili gerçekliğe yabancılaşmanın sağlanması içindir. Aynı zamanda groteskleşmeye de zemin hazırlanır.
Madde 324: Banksy’nin duvarlara çizdiği resimler (grafiti) hemen korunmaya alınıp o duvar kesilerek yüksek meblağlarda alıcı bulmaktadır. Kanımca duvar resminin ilgi çekip satılığa çıkmasının öncüsü Picasso’dur.
Madde 325: Yaşarken tanınmış bir sanatçı olan Picasso yokluk çekmemiştir. 1912’de badanalı bir duvarın üzerine resim yapar. Picasso’nun tablolarını satışa sunan galerici de o duvarı söktürerek Paris’e yollar. Paris’te, duvar resmi tahta bir panele yerleştirilir. Picasso’nun ve Banksy’nin her çizdikleri değerliydi. Tabii Banksy çizmeye devam etmektedir.
Madde 326: Kitaplarda bulunan dipnotlardan önce sayfa kenarlarına, metnin yanına küçük notlar yerleştirilirdi. Bunlara çıkma denirdi. 18. yüzyıldan itibaren de not veya küçük ayıklamalar sayfanın alt kısmına yerleştirilerek günümüze ulaşan dipnotlar oluşmuştur.
Madde 327: Tolstoy “İtiraflar” kitabında, “yazmaktaki amacım para ve şöhretti” der. Ayrıca insanların kötüye giden hâllerinin anlatımına önem verdiklerinden ve bu yüzden okurların kendinden kötü koşullarda yaşayanları veya talihsizliklerini okumaya meylettiklerini yazmıştır. Anna Karanina’nın trajedisi buna örnektir.
Madde 328: Henry Miller (1891-1980) çocukluk ve gençlik yıllarını çok güç koşullarda geçirmiştir. Yengeç Dönencesi, Oğlak Dönencesi, Maroussi Heykeli, Sexus, Plexus, Nexus gibi eserleri vardır. Romanları muzır neşriyat diye görülerek 1960 yılına kadar ABD ve İngiltere’de yasaklanmıştır. Eserlerinin çoğunluğu kendi özyaşam öyküsüne dayanır.
Madde 329: Miller nevi şahsına münhasır bir erotizmle bireyin özgürleşmesini işlemiştir. Özellikle Beat kuşağı gençliği ve bu kuşağın yazarları ondan çok etkilenmişlerdir. Bir dönem yazar Anais Nin (1903-1977) ile sevgiliydiler. Nin de gerçeküstücü ve psikanalitik ögeler barındıran, otobiyografik ve erotik kısa öyküler yazmıştır. Bazıları şöyledir: Akrabaların Zina Yaptığı Ev, Kış Oyunları, Cam bir Çam altında, Geleceğin Romalısı.
Madde 330: Henry Miller meteliğe kurşun attığından kitaplarını yazacak kâğıt bulamaz. Onun yardımına Anais Nin koşar. Diğer ihtiyaçları, kitaplarının dışında yazı kâğıdı almıştır. Bu uğurda kendi daktilosunu bile Miller için feda etmekten çekinmemiştir. Ayrıca Miller’in tanınmasına yol açan Yengeç Dönencesi romanının finansmanını da Nin sağlamıştır.
Miller ne kadar ahde vefa göstermiş bilinmez…
Devam edecek!
Ayhan KAVAK 2 Nolu T Tipi Hapishanesi C-20 Tarsus/MERSİN
Fotoğraf: Özcan Yaman
