Türkiye’de mizah dergileri yasakçılığı daha Osmanlı döneminde başlamıştır. Günümüzde bile mizahçıların mahkemeye verildiğini görüyor ve okuyoruz. Çünkü mizah, çirkin olanı güldürerek beynimize kazır. Şatafatlı gibi görünen yaşamların içine girerek, onların komikliğini bize gösterir. Kimi insanlar da yaşamında hiç yazmadan da kaliteli espriler yaparlar. Ve onlar da bir şekilde bizi düşündürürler. Necmettin Yalçınkaya‘nın annesi de insanı güldürürken de düşündüren biri. Ve Yalçınkaya da annesinin incilerini kaleme almıştır. Her bir hikâyesi binlerce inci değerindedir. Bildiğiniz gibi inci dünyanın en iyi mücevherlerindendir. Ve bir canlı olan istiridye tarafında yaratılır. Her biri ışıl ışıldır ve paha biçilmezdir. Onun için Necmettin Yalçınkaya’nın kitabının ismini isabetli buldum.
Necmettin Yalçınkaya’nın Ozan Yayıncılık’tan çıkan, ”12 Eylül’de Çok Güldük Netekim” adlı kitabının alt başlığı da ”Anamdan İnciler” dir. Anasının keskin esprilerini anı-öykü biçiminde kaleme almış. En zor şartlarda insanların nasıl espri yapabildiklerinin dersini veriyor bize âdeta. Öylesine hazır cevap biri ki, her söylenene mutlaka bir cevabı vardır. Anamızın esprilerini okurken 12 Eylül öncesi ve sonrasında yaşanan komik olayları hatırladım. O dönemin komik yaşanmış hikâyelerini hâlâ kahkahalar arasında anlatırlar. Acılarla başa çıkabilmenin en iyi yöntemi, zekice yapılan esprilerden gizlendiğine inanırım.
Kitap daha ilk sayfalarında insanı içine alıyor. Ve daha ilk öyküsüyle ağız dolusu gülüyorsunuz. Anasının cezaevindeki oğluna ekmek arası köfteyi nasıl ulaştırdığını öğrendiğimizde hem gülüyor ve hem de üzülüyoruz. Her iyi gülmece gibi, bizi düşündürüyor da. Hakiki mizahçı da rüştünü böyle ispatlar; gülerken düşündürür yani. Necmettin Yalçınkaya’nın annesi de farkında olmadan öyle yapıyor. En önemlisi karşıtlarının karşısında başı diktir. Mahkeme salonunda zafer işareti yaparak, oğlunun siyasi savunma yapmasına vesile olur. Eşit ve özgür bir yaşam için mücadele edenlere karşı ilgilidir. Dobradır ve kendisine yapılan hiçbir şeyi unutmamaktadır. Gerektiğinde devrimcilere bile kafa tutmaktadır. Analarımızın çoğunluğu gibi yüreklidir de. Kürdistan'da tek başına askerleri köyde kovan kadınların hikâyelerini çok dinlemişimdir. Zayıf olanı korur ve tüm gençleri çocukları gibi görür. O günleri arar yani on iki eylül öncesini. Çünkü o güzel insanların kimisi ölmüş, kimisi hapse düşmüş ve kimisi de dünyanın dört bir tarafına dağılmıştır. Geriye acılar kalmıştır. Fakirlik ise alabildiğinedir. Günlük yaşamında da espriler yapar. Hele Necmettin Yalçınkaya ile kaynına gitmesi beni çok güldürdü. Ve buradan özetleyerek size aktarmak istiyorum: Bizimkiler kapıyı açtıklarında kafalarının üstünde terlik fırlar. Bununla birlikte Necmettin Yalçınkaya’nın amcasının oğlu da fırlar. Ama çocuğu yakalar mizah dolu anamız. Ve kaynına kızar, çocuğa niye kızıyorsun diye. Kaynı da, ”Bu oğlan bir mal,” der. Çalışmadığını ve başkasının emeği üzerinde geçinmeye çalıştığını belirtir. Anamız sürekli çocuğu savunur. Bir süre sonra da kendileri tartışmaya başlarlar. Ve anamız der, ”Valla doğru diyorsun. Bu oğlan mal.” Zaman geçer. Kurban bayramında tekrar kaynının evine giderler ailecek. Kaynının oğlu büyümüştür. Bolca et alarak yengesine götürür ve der, ”Yenge hatırlıyor musun? Sen bana mal diyordun. Bak veteriner oldum.” Tabii anamız bilmez veterinerin ne olduğunu. Kaynı, ”Kısacası hayvan doktoru,” der. Yengesi koyuverir makaraları ve gülmekten ölür. Der, ”He valla oğlum doğru diyorsun. Sen mallıktan çıkmışsın, ama mallar yakanı bırakmamış.”
Bu kitap yakın tarihimize de ışık tutuyor. Bence her okur kütüphanesinde bulundurmalıdır.
