“Bu kitabı ortaya çıkaran süreç 2015 yılında Görülmüştür Kolektifi’nin düzenlediği ‘Sizin hâlâ bir mektup arkadaşınız yok mu?’ kampanyasıyla başladı. Görülmüştür’den yazar Adil Okay, Redfotoğraf’tan Özcan Yaman'la bir araya gelerek içeri ile dışarıyı buluşturan bir proje geliştirdiler. İlk ürün “Fotoğraf Köprüsü" sergisi oldu. Bu sergi 2016-17 yıllarında yurt içinde ve dışında pek çok yerde sergilendi ve kitaba dönüştü. İkinci adımda "Düşler Tutsak Edilemez" adıyla düzenlenen sergi de çok gezdi ve nihayet kitaplaştırıldı. Bu sürekliliğin nedeni projenin mahpusların hayatında yarattığı olumlu etkilerdi kuşkusuz. Gelen talepler üzerine üçüncü aşamada, "özgürlük" kavramının taşıdığı anlam mahpuslara soruldu. Bu projeye de "Özgürlüğün Sesi" ismi verildi. Şimdiye kadar sanat alanında “Özgürlüğün Sesi” kadar çok gezilen bir sergi görmedim. Bu ilgi, konunun ne kadar çok insanın hayatına dokunduğunu kanıtlıyor. İnsanlar sergiyi, bir duygu yoğunluğu ile sanki sözcüklerin arasında yakınlarını arar gibi geziyorlar. Bu serginin / kitabın etkisinin bir çeşit kavuşma hissi olduğunu düşünüyorum... ”
Ezgi Bakçay – Karşı Sanat
***
“Hapishanelere tıkılan gencecik insanlar düşlerini büyütüyorlar azim ve sabırla. Umutlarını üzmüyorlar. Bir gün başlarını kesintisiz masmavi gökyüzüne çevirip, birlikte ağız dolusu güleceklerine inanıyorlar. 50 fotoğraf 50 düşü taşıyor. 50 düş 50 fotoğrafta yaşıyor. Siz de bu kitabın sayfaları arasında gezinerek o özgür dünya düşünü hayata geçirebilirsiniz. Kolay değil düşleri kaleme almak, kolay değil o düşleri görüntülemek. Kolay değil düşler için dört duvar arasına konulmak. Onların başardığı zoru siz de ‘Özgürlüğün Sesi’nde görebilirsiniz.”
Korkut Akın – Siyasi Haber
***
“Politik tutsaklarla dayanışmayı hedefleyen Görülmüştür Kolektifi ve toplumsal sorunları fotoğraf aracılığıyla belgeleme iddiasını sürdüren Redfotoğraf Grubu’nun hazırladığı Özgürlüğün Sesi projesini önemsedim, üzerine yazmak, onun bilinirliğine katkı sağlamak, gerekli gördüğüm yerlerde –gelecek sergilerin esenliği ve kalitesi için– önerilerde bulunmak ve hepsinden önemlisi izleyiciyi bu sergi (kitap) aracılığıyla “duvarın ardındaki dışarıyla” yaşamaya devam eden içerdekiler üzerine biraz olsun düşündürmek istedim. Beklediğimin aksine meşakkatli fikirlere gark edilen, vahameti kendisini ketleyen ben oldum…”
Oktay Orhun – Susma 24
***
Özgürlük tanımının genel ve soyut bir kavram olduğunun bilincindeyiz. Toplumsal, ekonomik ve siyasal özgürlükler olmadan, kollektif bilincin önüne set çekilerek sunulan her türlü “özgürlük” söyleminin dışı süslü ama içi boştur. Bu düşüncemizden hareketle gerçek özgürlüğe ürettiklerimiz ile katkı vermeye çalışan fotoğrafçılar olarak; 1 Mayıslardan, Gezi Direnişine, içeride ve dışarıda tutsaklığa karşı fotoğraflarımızla ses vermeye çalışıyoruz. Bu bağlamda daha önce de kendileriyle ortak çalışmalar gerçekleştirdiğimiz “Görülmüştür” grubundan gelen çağrı ile yine el ele “ÖZGÜRLÜK” temalı bu çalışmayı ortaya koyduk.
Metin Ekinci- redfotoğraf
***
“Özgürlüğün Sesi” adını verdiğimiz bu projeyi hazırlamak için farklı hapishanelerde kalan 50 mahpusa mektup yazdık. Özgürlük temalı yazı istediğimizi ifade eden mektupların bazıları mahpuslara ulaşamadan kayboldu, ulaşanlara verilen yanıtların birçoğunu da kimliği bilinmeyen virüsler yok etti. Yanıt alamadığımız tutsaklara faks çektik. Bazılarının aile bireylerine ulaşıp mesaj ilettik. Görülmüştür Kolektifi’nden arkadaşlarımız aylarca postane kapılarında kuyruklarda bekledi. Ve nihayet bir yıllık uğraştan sonra Redfotoğraf Grubu’ndan, Görülmüştür Kolektifi’nden ve tutsak yakınlarından bir grubun özverili, sabırlı çalışması sonuç verdi. 50 Tutsağın daha önce yayınlanmamış, özgün Özgürlük betimlemesini bir araya getirdik. Özgürlüğün Sesi adlı bu sergiye / kitaba katkı sunan mahpuslar; 10, 20, 30 yıldır zindanda olmalarına rağmen yaşama ve özgürlüğe dair umutlu olduklarını şiir, aforizma, deneme ya da minimal öykü ile haykırdılar. Mahpuslardan gelen, “Özgürlük” kavramını yeni boyutlara taşıyan, bu güne kadar duymadığımız, okumadığımız imgelerle taçlandıran şiir ve metinler bizde hayranlık uyandırdı. “
Adil Okay – Görülmüştür Kolektifi
KÜNYE:
Özgürlüğün Sesi, şiir metin ve fotoğraf, yayına hazırlayan Adil Okay, Ütopya Yayınevi, Ankara, Ekim 2020.
***
İÇİNDEKİLER
(Solda Mahpus, Sağda Fotoğrafçı İsimleri)
A.KERİM AKTAŞ - ENVER ENLİ
ABDULLAH KALAY - ENGİN ÇOLAKOĞLU
ADNAN ÖZTEL - AHMET KEMAL AKINCI
AHMET BİLGE - ÖZCAN YURDALAN
BERİTAN ANAHTAR - SULTAN ESEN
CEBRAİL ÇAKTO - HAKAN OTTAŞ
CİHAN KARAMAN - DORA GÜNEL
DENİZ TEPELİ - PEMBEGÜL GÖKÇEK
EMRE ÜNLÜ - FARUK BİLAL
ERCAN BİNAY – YÜCEL TUNCA
ERGİN DOĞRU - EDİP YEŞİL
ERGÜL ÇİÇEKLER - EMRAH ŞAHBAZ
ERKAN KARATAŞ - ÇİĞDEM SAKİNE NAMLI
ESAT NACİ YILDIRIM – ÖZCAN YAMAN
FELEMEZ ERDEM - HALİL DOĞAN
FERHAN MORDENİZ - SAKİNE YILDIRAN
FİKRET ve MÜSLÜM KARADAĞ - MUSTAFA KARA
GAZEL BULUT - MURAT GERMEN
GÖNÜL BULUT - BESE BALKAN
GÜLAZER AKIN - GÜLDEHEN YOĞURTÇU
HALİL GÜNEŞ - YÜKSEL UYGUN
HASAN ŞAHİNGÖZ - TANER DEMİR
HAYDAR SÖNMEZ - FATİH BALKAN
İBRAHİM ŞAHİN - YASEMİN ATASOY
KADİR YILDIZ - PAŞA İMREK
KAMİL TURANLIOĞLU – ARMAN CAMGÖZOĞLU
M. SIDDIK KIVANÇ - BAYTEKIN KARA
M. ZEKİ DENİZ - GÜLTEKİN ALKURT
MEHMET GARİP YAŞ - HAKAN GÖNÜLLÜ
MURAT TÜRK – ÜMİT KIVANÇ
NAİM KÜÇÜKKAYA – GÜNSELİ BAKİ
NİBEL GENÇ – NURAY ÖZGÜLNAR
ÖZLEM SEYHAN – AYLİN ÖZTÜRK
ÖMER RAMAN ÖZDURAK - ÖZDEN SEVİM
RESUL KOCATÜRK - ALİ OSMAN ABALI
RESUL SARIGÜL - TÜLİN ŞAHİN OKAY
ROJBİN PERİŞAN - ADİL OKAY
SAMİ ÖZBİL - KEREM OCAK
SERDAR KOÇ - FETHİYE ÖZDAL
SEYİT OKTAY - DAMLA ATAK
SİNAN BÜLBÜL - METİN EKİNCİ
SUPHİ ORHAN – MEHMET ÖZER
SÜLEYMAN EROL – YEŞİM AĞAOĞLU
ŞEMSETTİN ÖZER - GÖKHAN TAŞBAŞ
TAYYAR EROĞLU - SEDAT SUNA
ÜMMÜ GÜLSÜM MEŞE - KİNYAS BOSTANCI
YILDIZ SÖNMEZ – HAYRİYE MİHYAZ
YILMAZ DEMİR - GÜVEN KEBECİ
ZELİHA BULUT – FENNİ ÖZALP
ZEYNEP AVCI - ŞAHİN SÜRÜCÜ
