Ama kötü insanların şiddetinden değil,
iyi insanların sessizliğinden.”
Napoleon
Taraf olmak zordur. Umutlar bu yüzden hep devinim halinde kalabilir. O devinim, kimimizi heyecanın sınırlarıyla buluşturuyor... Heyecan ilgi duyduğumuz şeylere karşı duyarlılıktır. İlgi kapsamında, taraf olmanın heyecanıyla herkes sandığa gitti, oy kullandı.
Peki insanlar neden oy kullanır? Neden seçim yapmak zorunda bırakılır? Tabii, iki saçma soru gibi gelebilir bazılarımıza. Vatandaş olmanın şartı... Demokrasi... Bir başkası ‘yurtseverlik görevimiz’ diyor. Öyle, öyle!
Aynı gün Fransa yerel seçimlerine de tanık olduk, Türkiye yerel seçimlerine de. Fransa halkı, yerel başkanlarını birkaç turda seçerek sağcılara teslim etti kentlerini. Türkiye Halkı ise yerel başkanlarını seçerek, bir günde sağ eğilimini bir kez daha yenilemiş oldu. Fransa halkının bu sağa kayış eğilimini anlayabiliriz... Çünkü şu an iktidarda ‘sol’ var. Değiştirme eğilimi bir yenilenme arzusudur. Bazen bir cezalandırma karakteri... Fransa solunu cezalandırırken, Türkiye neden sağını mükâfatlandırdı? Bence bu güzel bir sorudur, burun kıvırmaya gerek yok...
***
Seçim yapmak taraf olmakla alakalı, umutların sulandırılmış halidir. Bir anlamıyla umutlarını başkalarına havale etme eylemi de denilebilinir. Taraf olmak bir eylemdir ve aynı zamanda karakteristik bir izahtır. İnsan seçimlerini o karakterin el verdiği orantıyla biçimlendirir. Türkiye’de çifte yollar, beton yığınları işe yararken, Fransa’da, vergilendirme sistemine dair yeni değişiklikler işe yaramayabiliyor. Halklar kendine layık olanı her zaman seçmez. Bazen kendine layık olanı cezalandırır... İşte o ceza bir toparlanma uyarısıdır. Demokrasi dediğimiz şey, halkın reddetme mekanizmasıdır. Ne kadar ret, o kadar demokrasi; iyi insanların sessizliğini bozmasıdır. Reddetme mekanizması yoksa bir toplumda, muhalefet de yoktur. Demek oluyor ki AKP, varlığını muhalefete borçludur.
***
Renkli sözcüklerde, süslenmiş yalanlarda, rakamlarda hayat bulan üslup, taraf olmanın hafifliğini yaratıyor. Yani öyle bir alışkanlık yaratılmış ki; neye inanıyorsan ya da inanmak istiyorsan ona doğru eğilirsin. Dikkat ederseniz düşünce sistematiğinden söz etmiyorum. O dondurulmuş... Karakter diyorum... Çünkü düşünce, kendi dünyasında yenilik adına rasyonel seçimlerde ısrar ederek, seküler yaklaşır. Ve bu durum, yenilenmenin değişik kapılarını açar... O kapıdan girmek karakterinin rengiyle ilintili olabilir. Bazen isyandır düşünebilmek... Diğer bir anlamıyla düşünmek ilkeli adımlar atmanın da halidir. Meşru olanın haklılığında, reddetmektir. Türkiye süregelen statükoyu reddetmedi. Sahiplendi. Geleceğine oy atmadı. Güncelliğin sırıtan sıcaklığına kanarak, on iki yıllık pratiği seçti. Yani öyle bir hal ki, işe yarayan gerilim oluyor, yaratılan arenada. Neden diye soruyoruz?
Normal koşullarda bu iyi değil. Yolsuzluk yapmış, yasakları meşrulaştırmış, küfürlü siyaseti tescillemiş, özel hayata müdahale etmiş, ötekileştirmeyi yaşam tarzı olarak güncelleyen ve adeta hilafet ilan etmiş gibi despot davranan bir partinin bu denli oy alması ve yurdun her yerinde hayat bulması ‘laik’ sandığımız bir ülkede şaşırtıcı olabilir. Seçim yapmak bazen, demokratik bir eylem düzeyinin dışında taraf olmanın inatçı holiganlığı olabiliyor. Düşünce burada kitleleri, karakteri şekillendirilmiş güdülerle popülist söylemlerin içine çekmek oluyor. Rakamsal bakarsak, bu bir başarıdır fakat özünde toplumsal bir yenilgidir. Bu doğrultuda, endişelenmek doğru bir tavır halidir.
***
Nedene dönerek, bunun bir tek analizi olabilir! AKP’nin kazanma hırsından öte; o da adına ‘müzakere’ dediğimiz şeyin taraflarından biri olmasıdır. Dikkat edilirse, savaşta zarar görmüş bölgelerde oylarını çoğaltmıştır. Yani savaşta ölüm acısını yaşamış olanlar, yolsuzluklara, usulsüzlüklere rağmen AKP dediler. Bunun anlamı, AKP iyi bir parti olduğundan değil elbet, Türkiye geleneksel siyasi üslubundan farklı söylemlerin sahibi olmasındandır. Demek ki AKP, barış sahiplerinin çabalarından yola çıkarak, siyasetini inanılır kılıyor. Bu onun iyi niyetinden değil, iyi niyetin yarattığı atmosferin olanaklarından yararlanarak geleceğe dair vizyonunu ona göre şekillendirmesidir... Buna inanmak kimilerini rahatlatıyor. Çünkü kimse artık ölüm istemiyor. Cenaze, tabut istemiyor...
