DUVAR YAZISI EDEBİYAT KAYINTISI
XXXV
Madde 341: 1919 yılında Ahmet Fehim tarafından Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın Mürebbiye adlı romanı sinemaya uyarlanmıştır. Bu roman sinemaya uyarlanmış ilk edebiyat eseri olmuştur. İkincisi de 1922’de Muhsin Ertuğrul’un Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun Nur Baba romanından uyarladığı Boğaziçi Esrarı adlı film olmuştur.
DUVAR YAZISI EDEBİYAT KAYINTISI
XXXIV
Madde 331: Edebiyat tarihinde, daktiloyla yazılmış ilk kitabın Mark Twain’in Tom Sawyer’ı olduğu söylenir. O günden bugüne çok şey değişmiştir. Daktilolar artık kullanılmaz olsa da kimi yazarlar ısrarla daktiloyla yazmayı sürdürmekteler. Onlarınki de bir nevi uzatmaları oynamaktır. Bilgisayarın hükmü her yere sirayet etmiştir.
DUVAR YAZISI EDEBİYAT KAYINTISI
XXXIII
Madde 321: Sema Kaygusuz’un “Yüzünde Bir Yer” romanında şöyle bir pasaj yer alır:
“Bir dağ yamacındaki gümüş kırı kayaçların gözüyle bakıyordun olan bitene. Bir mekândın orada. Mekâna yayılan tinsellik sen içre kalıcı bir ruh haliydi. O gün hem kendini yanan alev, hem de ateşte ısınan insandın.” Farklı bir mekân ve bununla ilintili olarak zamandan bahseder Kaygusuz.
Madde 311: Hayatın her safhasında olmazsa olmaz duygulanımlardan biri de utançtır. Utanç duygusunu yaşamayanlar insanlığından çok şey yitirmiş olur. İnsani-toplumsal bir duygudur utanmak. Aksi halde ar damarı çatladı derler bunu hissetmeyenlere. Kötücüllüklerinin tescili utanmayı bilmemektir.
Nietzsche, “Böyle Buyurdu Zerdüşt”te, Zerdüşt’ü şöyle konuşturur: “Şöyle der gören kişi, utanç, utanç, utanç. İnsanın tarihi budur.”
Onun için utananlara ne mutlu demek lazım…
Madde 312: Gülten Akın’ın “Utanç” adlı şiirinden:
DUVAR YAZISI EDEBİYAT KAYINTISI
XXXI
Madde 301: “İyi bir romanı okumak, romanı izlemek, romanı yaşamak, romanı duyumsamak, romanın kendisi olmak, kısacası romanı yazmak dışında ne varsa yapmaktır. Okumak bir işbirliği, bir katılımdır. Herkesin becerememesine şaşmamak lazım yani.
Zevk için okuyanların pek çoğu, kendilerinden bir şeyler kattıkları için içlerinde kitaplara karşı derin, ihtiraslı bir bağ hissederler.”
(Yaban Kızlar-Okurken Uyanık Kalmak’tan, Ursula K. Le Guin, Versus)
DUVAR YAZISI EDEBİYAT KAYINTISI
XXX
Madde 291: 20. yüzyılın en büyük müzisyenlerinden biridir Dmitri Shostakovich. İlk senfonisini daha 18 yaşındayken besteler. 1975’teki ölümünün ardından sayısız eseri miras bırakır. Opera, konçerto, Oda müziği, koro eserleri, bale, tiyatro ve film müziklerini üretmiştir. Mtsenskli Lady Macbeth operası en bilinenlerindendir, ama en anlamlı ve önemli olanı 7. Senfoni’dir. 7. Senfoni tüm dünyada “En Büyük Rus Senfonisi” olarak selamlanmıştır.
DUVAR YAZISI EDEBİYAT KAYINTISI
XXIX
Madde 281: Masal, hikaye, şiir ve destan formalarının çıkışı binlerce yıl önceye dayanır. Roman sanatı ise daha gençtir. Cervantes’in Don Kişot’u ile başlatılırsa 400 yıl önce Avrupa’da doğup yaygınlaşacak ve başka coğrafyalarda da romanlar yayınlanacaktır. Türkçe’de yaklaşık 150 yıldan beri romanlar yazılmaktayken Kürtçe’de ise 1950’lerden bu yana romanlar üretilmeye devam etmekte.
DUVAR YAZISI EDEBİYAT KAYINTISI
XVIII
Madde 271: Le Guin Zihinde Bir Dalga’da şöyle der: “Okumak etkin bir iştir. Öykü okumak öyküye etkin biçimde katılmak demektir. Okumak öyküyü anlatmaktır, kendine anlatmak, yeniden yaşayarak, yazarla birlikte sözcük sözcük, cümle cümle, bölüm bölüm yeniden yazarak anlatmak… Kanıt istiyorsanız, sevdiği öyküyü okuyan sekiz yaşındaki bir kızı izleyin. Tamamen yoğunlaşmış, gergin, şiddetli biçimde canlıdır. Avlanan bir kedi kadar dikkatlidir. Yemek yiyen bir kaplandır.
DUVAR YAZISI EDEBİYAT KAYINTISI
XXVII
Abrakadabra: son bir nefes için daha direnmek
fermana inat yazmak alametleri
Begonvil: telaşlı kalbimin uçuşan halleri
kırlangıç sürüsü ondan ezberli
Canlanış: haykırış, yankılansın diye varoluş
bilinsin, mahmuzlandığı mavi otların
Çağrı: tarih kuvvetinde yumuşak da olur
soy tüketecek kadar hoyrat da
Damga: başka biçime kopuş
